Tuổi ấu thơ non dại, những trưa hè, tôi thường nghe ngoại hát ru theo tiếng võng kẽo kẹt “Con quạ nó đứng chuồng heo/ Nó kêu bớ má bánh bèo chín chưa ...”. Câu hát thuở nào của ngoại đã trở thành một phần ký ức trong tôi để rồi có đi đâu, thưởng thức món ngon vật lạ nào tôi vẫn đau đáu nhớ về món ăn của quê mình, nhớ về tuổi thơ trong trẻo.
Không hiện đại như bây chừ, ngày xưa mỗi lần đổ bánh bèo, ngoại tôi phải ngâm gạo rồi xay bột. Bước quan trọng là lấy trùng sao cho không đặc không lỏng, đặc quá hấp bánh không chín còn lỏng thì bánh sẽ nhão. Điều đặc biệt, bánh bèo ngoại tôi đổ chén nào cũng có xoáy. Khi bé tôi chẳng hiểu nổi tại sao ai cũng thích bánh bèo xoáy dù cũng từ gạo ra mà thôi. Đông về, trong cái lạnh tê tái của những cơn mưa dai dẳng, ngoại tôi với chiếc đòn gánh cong và đôi thúng gióng gánh bánh bèo đi bán khắp đường quê. Tiếng rao của ngoại đã trở nên quen thuộc khắp làng trên xóm dưới. Đặt đôi gánh xuống, những chén bánh bèo úp ngược được lật lên, ngoại quết chút dầu phụng khử với củ nén vào mặt bánh rồi múc nhưn đổ lên, cho thêm chút nước mắm ớt. Nhưn bánh sóng sánh lớp dầu phụng quê, màu đỏ của tôm đất, màu trắng thịt ba chỉ, màu xanh của lá hành, màu vàng của đậu phụng, mới nhìn đã phát thèm. Gánh bánh bèo ngày xưa ấy, ngoại và mẹ đã nuôi tôi khôn lớn.
Thời ấy, xôi, khoai sắn nấu và bánh bèo là những món thường thấy khi bà con ra đồng. Khi mà cơm không đủ no, áo không đủ ấm thì no bụng vẫn là lựa chọn số 1. Chén to, cái nào cái nấy dày đặc. Còn bây giờ, thưởng thức để cảm nhận nên bánh thường đổ mỏng hơn. Cuộc sống hiện đại với bao đổi thay, hình ảnh những gánh bánh bèo khắp đường làng ngõ xóm cũng thưa dần nhưng có một nơi vẫn còn lưu giữ. Bánh bèo Phú Bông ở thôn Cẩm Phú 2, xã Điện Phong đã trở nên quen thuộc với người dân Điện Bàn và các nơi khác. Bánh ngon chưa nói nhưng không gian ngồi thưởng thức thật đẹp và bình yên với những bộ bàn ghế tre mộc mạc dưới giàn hoa giấy. Nhiều người con làm ăn xa về quê ăn Tết tìm cho được quán bánh bèo của anh Trần Văn Thành như tìm về ký ức ngày xưa, bên mái tranh nghèo, ngồi chờ mẹ xay bột đổ bánh bèo trong nỗi háo hức. Điều hấp dẫn nhất là anh xay bột, hấp bánh và bán tại chỗ nên ai cũng thích nhìn các công đoạn anh làm. Khách du lịch từ Hội An, Đà Nẵng nghe tiếng cũng tìm đến, tỏ ra háo hức và thích thú khi tự tay mình xay bột, đổ bánh, hấp bánh, xào nhưn. Bánh vừa hấp xong, còn nóng hổi đem ra chan nước mắm ớt tỏi ngọt hoặc nước mắm không pha dằm ớt xanh, múc một muỗng nhưn, thêm đậu phụng quê rang vàng giã dập, vài cọng mỳ khô chiên phồng, cứ như vậy bàn nào chén cũng chất thành từng chồng cao ngất. Cái thú khi ăn bánh bèo ở đây là được ăn bằng chén đất và dằm tre, hương vị quê nhà bổng trở nên ngon và hấp dẫn hơn.
Chị Nguyễn Thị Thảo – vợ anh Thành cho biết, được mẹ chồng truyền bí quyết, chị đã bán bánh bèo hơn 10 năm nay. Tiếng lành đồn xa, hằng ngày vợ chồng anh ngoài bán tại nhà còn bán ở các chợ trong thị xã trên dưới 1.500 chén. Anh còn thường xuyên gửi bánh bèo trên các chuyến bay đi Đà Nẵng và TPHCM.
Về đón Tết ở quê, bà con đồng hương rủ nhau tìm đến Cẩm Phú 2 (xã Điện Phong) để được ngồi trong không gian quê nhà, hương thơm của bánh bèo quyện với mùi tre của chiếc dằm là hương vị mà khi xa quê, những người con xứ Quảng mãi không bao giờ quên được. Chị Nguyễn Thị Tuyết Lê định cư ở nước ngoài, trong một lần về thăm gia đình cũng rủ nhóm bạn của mình đến Cẩm Phú thưởng thức bánh bèo rồi vội vã ra sân bay cho kịp chuyến bay đêm. Nhiều người từ TPHCM vừa về đến quê nhà đã vội vã tìm đến bánh bèo Phú Bông ở thôn Cẩm Phú 2 và cơ sở 2 đường Lý Thái Tổ (khối phố Ngọc Tam, phường Điện An) để thoả nỗi nhớ quê.
Đôi khi người ta ăn một món nào đó không hẳn vì thèm mà chỉ vì một nỗi nhớ quê cồn cào. Phải chăng hương vị thôn quê dân dã đã đằm sâu trong ký ức nên người Điện Bàn mỗi khi đi xa cứ nhớ những món ăn thân thuộc, nhớ căn nhà lá trong sân vườn rộng thênh, những cái chum, cái vại trước hiên nhà đựng nước mưa trong vắt, để thấy thèm không gian quê tĩnh lặng sau những mệt nhoài nơi đất khách quê người.
Huyền Chi
0235.3867334
